AŞIRI
SICAKLAR ve KORUNMA
Konuyu Hazırlayan: Uzm.Hem.Yüksel Dur
Çok sıcak havalarda ve rutubetin arttığı
durumlarda 37 dereceye kadar
normal olan vücut ısısı, 40-41 dereceye kadar
yükselebilir.Bu seviyeye yükselen vücut
ısısı, hücrelerde özelliklede beyin
hücrelerinde tahribat yapar. Aşırı sıcağa
maruz kalan bir kişinin ,beynindeki ısı
ayarlama merkezinin fonksiyonu bozulur ve güneş
çarpması dediğimiz ciddi sağlık sorunu
ortaya çıkar. Bu nedenle insan beden ve ruh
sağlığını korumak için, güneşten,
sıcaktan özelliklede nemli sıcak havadan
korunmalıdır.
SICAK ACİLLERİ
1) SICAK KRAMPLARI : Genellikle alt extremite
veya karında yada her ikisinde aşırı
sıcaktan tuz kaybı ile görülen ağrılardır.
Aşırı sıcakta kalan biri, yeterince su içse
bile tuz kaybını yerine koyamıyacağı için
sıcak kramplarına maruz kalabilir. Belirtiler ;
karın ve bacaklarda ağrı, bulantı tansiyon
düşmesi, hızlı-dolgun nabız, nemli ve soluk
deri.
· Hasta serin bir
yere alınmalı, sıkı giysileri gevşetilmeli,
· Bulantı yok ise 1-2 bardak tuz içeren sıvı
verilmeli,
· Kramp girmiş kasa kesinlikle masaj
yapılmamalı,
· Sıcak krampı kişi en az 12 saat aktivite
yapmamalıdır.
2) SICAK BİTKİNLİĞİ
: Sıcak havada dışarıda
dolaşanlarda sık rastlanır.
Aşırı sıcaklarda terleme ile vücuttan tuz
elektrolit kaybına bağlı oluşan bir durumdur.
Belirtiler
:
Yorgunluk
halsizlik bayılma duygusu nabız hızlanması
ateş yukselmesidir ve hastanın şuuru
açıktır. Sıcak bitkinliğinin hayati
tehlikesi yoktur ve güneş çarpmasının daha
hafif şeklidir. Yerinde ilk yardım önlemleri
ile kısa zamanda düzelir.
· Hasta serin bir
yerde istirahate alınır ve sıkı giysileri
gevşetilir.
· Hasta sırtüstü yatırılır ve bacakları
yükseltilir.
· Bol miktarda sıvı özelliklede tuzlu ayran
içirilir.
3) GÜNEŞ VEYA SICAK
ÇARPMASI: Aşırı sıcağa maruz kalma
sonucu beden ısısını ayarlayan mekanizmanın
bozulmasına bağlı hayati tehlikesi olan bir
durumdur. İlerlemiş sıcak çarpması çok
tehlikelidir, tedavi edilse bile hastaların
%20'si ölür. İyileşenlerin ise sinir
sisteminde kalıcı hasarlar oluşabilir, denge
ve koordinasyonlarının normale dönmesi ise
aylar alır. Ancak ilk belirtiler
görüldüğünde tanı konur bilinç kaybından
önce tedaviye başlanırsa iyileşme şansı
oldukça yüksektir.
Belirtiler
:
Çok yüksek ateş
(40-41 derece)
Terleyememe
Komaya kadar giden sinir sistemi bozuklukları
Halsizlik, başağrısı, başdönmesi, kusma
bulantı, nabız hızlanması,
cildin kuruması ilk belirtiler olurken,
algılamave koordinasyon
yeteneğinin azalması, görme netliğinin
bozulması, göz çukurlarının
belirginleşmesi, bilincin kaybolması ileri
belirtilerdir.
BU BELİRTİLER ORTAYA
ÇIKAR ÇIKMAZ DOKTOR ÇAĞRILMALIDIR !!!
· Hasta hemen serin ve hava akımı olan bir
yere alınmalı
· Sıkı giysileri gevşetilmeli
· Hastanın solunumu kontrol edilmeli (gerekirse
hava yolu açılıp suni solunuma başlanmalı)
· Hasta su veya vantilatörle soğutulmaya
çalışılmalı
· Ateşi 39 dereceye düşünceye kadar soğutma
işlemine devam edilmeli.
ACİL OLARAK HASTANEYE
GÖTÜRÜLMELİ
SICAKTAN KORUNMA ÖNLEMLERİ
· Zorunlu
olmadıkça, güneş sıcaklığının en
belirgin olduğu 11.00-15.00 saatleri arasında
dışarıya çıkılmamalıdır. Çocuklar,
yaşlılar, kalp ve şeker gibi kronik
hastalığı olanların buna özellikle dikkat
etmeleri gerekir.
· Kapalı alanların havalandırılmasına,
yeterli bir hava akımı
sağlanmasına özen gösterilmeli. (mümkünse
klima kullanılmalı)
· Bol sıvı ve mineral içeren içecekler
tüketilmelidir. Kalp hastalığı
veya hipertansiyonu olup tuzsuz diyet alan
kişiler dışında gıdalarla tuz
alımı arttırılmalıdır. Tuz kısıtlaması
olanlar ise sıvı ve tuz kaybı
yönünden çok dikkatli olmalıdır.
(Susamamış olsanız bile sık sık su için
çünkü susamak vücudunuzun su ihtiyacını
belirten güvenli bir işaret
değildir.)
· Serinlemek için alkollü içecekler
kullanmayın bunlar once serinletir,
sonra vücudun su kaybını arttırırlar.
· Hafif yemekler, sulu yiyecekler (meyva,
salata, çorba vb.) yenmeli.
Yağlı ağır yemeklerden ve tıkabasa yemekten
kaçınılmalı.
· İnce, açık renk, bol giysiler giyilmeli.
Giysiniz güneş ışığının sizi
yakmasını önlesin ama terletip su
kaybettirmesin.
· Geniş kenarlı şapka giyin yüzünüz
doğrudan güneş altında kalmasın.
· Sık sık duş yapıp serinlemeye çalışın.
· Kapalı ve park edilmiş araç içinde hiçbir
canlı bırakılmamalı.
· Dışarıda aktif olarak çalışması
gerekenlerin mümkün oldukça güneş
altında korunmasız kalmamaya ağır eforlardan
kaçınmaya ve sık sık, bol
bol sıvı tuzlu gıdalar almaya daha çok dikkat
etmeleri gerekir.
· Sıcak çarpması ve bitkinliği belirtilerini
bilip bu belirtilere karşı
uyanık olunmalı alınan önlemlerle hasta
düzelmezse doktora haber
verilmelidir.
Web
sayfasının dizaynı Aytuna Devrim Canbul tarafından yapılmıştır.
|
Ana
Menu |
E-Posta
| Bilkent
Üniversitesi Ana Sayfası
|
|