KİMYASAL SİLAHLAR
VE KORUNMA
Konuyu
Hazırlayan: Dr.Ercan Aydınkarahaliloğlu
Kimyasal
Silahlar,
fizyolojik etkileri nedeniyle canlıları
kitlesel olarak çok kısa bir sürede öldürme
veya yaralama kapasitesine sahip toksisitesi /
zehir etkisi yüksek,çevresel etkenlere
dayanıklı,taşınması ve saklanması kolay
kimyasal zehirlerdir. Hedef ülkede / toplumda
asker ve sivilleri saf dışı bırakmak, hareket
kabiliyetlerini azaltmak,bitkisel ve hayvansal
besinleri zehirleyerek kullanılmaz hale getirmek
amaçlarına yönelik kullanılmak üzere tehdit
unsuru olarak bulundurulur.Esasında
yapımı,saklanması ve kullanılması
milletlerarası antlaşmalarla yasaklanmıştır.
Normal şartlar altında katı, sıvı ve gaz
halinde bulunurlar. Vücuda ağız,burun ve
boğaz, göz, cilt, akciğerler ve sindirim
sistemi yoluyla girerler. İklim koşullarına
bağlı olarak kısa ve uzun süreli etki
yapabilme özellikleri vardır.
|
Kimyasal
silahların biyolojik etki amaçlarına
göre sınıflandırılması şu şekildedir : |
- Sinir sistemi
zehirleri ( Tabun,Sarin,Soman,Vx )
- Yakıcı
kimyasallar (Mustard,Azotlu Mustard,
Lewisit )
- Akciğer tahriş
edici kimyasallar
(Fosgen,Difosgen,Klorpikrin )
- Sistemik zehirler
( Hidrojen Siyanür,Hidrojen Sülfür )
- Kapasite bozucu
kimyasallar ( BZ,LSD )
- Kargaşa kontrol
kimyasalları ( Göz
yaşartıcıları:CN,CS,CR, Kusturucular
: DM )
- Bitki öldürücü
kimyasallar ( 2,4-D, 2,4,5-T, Kakodilik
asit, Pikloram )
Korunma
tedbirleri:
1-Binalardaki
sığınak yerleri önceden bilinmeli, gerekirse
bodrum katları kurallara uygun olarak sığınak
haline getirilmelidir.
2-Evlerde kapı ve
penceresi az olan bir oda sığınak olarak
hazırlanabilir.
3-Kapı ve pencere
çerçeveleri dışarıdan sıkıca bantlanmalı
ve geniş bir naylon örtü ile
örtülmelidir.İç kenarlarına 100 kez
sulandırılmış çamaşır suyu ile
ıslatılmış bezler yerleştirilmelidir.
4- Kişisel
“dekontaminasyon / kimyasal temizlik” in çok
önemli olduğu unutulmamalı, bu amaçla yeterli
temiz su ve sıvı sabun evde / sığınakta
hazır bulundurulmalıdır.Kimyasal temizlik
atığının bulaşıcı-zehirli özellik
taşıyacağı akılda tutulmalı, kirli giysiler
ve diğer eşyalar kireç kaymağı ile imha
edilmek üzere naylon torbalarda ağzı sıkıca
kapatılarak saklanmalı ve ilk fırsatta
sığınak dışarısına çıkarılmalıdır.
5-Kimyasal silahın
kullanıldığı bilinen açık alanların
çamaşır suyu ve kireçli çözeltilerle
kimyasal temizliği yapılmalıdır.
6-Kimyasal zehire temas
ettiğinden şüphelenilen açıktaki bütün
katı ve sıvı gıdalar bulaşmış kabul
edilerek imha edilmelidir.
7-İmkan varsa,
sığınakta veya evde kimyasal zehirin acil
biyolojik tedavisinde kullanılması amacıyla
“atropin otoenjektörleri, pridostigmin tablet,
amil nitrit ” gibi preparatlar
bulundurulmalıdır.
8-İmkan varsa, herkes
için korunma ve kaçış maskeleri temin
edilmelidir.
9- Toplumda kimyasal
silahlar ve korunma yolları ile bilgi
paylaşıım ağı kurulmalıdır.
Tıbbi
personelin kişisel korunması:
|
1-Koruyucu
maske ve elbise giyilmelidir. |
2-Yaralı ve
hastaların tedaviden önce kimyasal temizliği
yapılmalıdır. Suni solunum için ağız ve
dudaklarının temizliği yapılmalı , hastanın
salya ,idrar,dışkı ve diğer salgılarına
korunmasız temas edilmemelidir.
3-Olası bir bulaşa
karşı “kimyasal temizlik takımı”
hazırlanmalıdır.
Kimyasal silahlar
eğitilmemiş insan toplulukları üzerinde daha
çok etkilidirler.Bu nedenle ilk yardım
merkezleri ve diğer sağlık birimleri kimyasal
yaralı ve bulaşa yaklaşımda uygun planlama ve
grup eğitimi içinde olmalıdır.Özellikle
yaralıların tanımlanması ve sevk zincirinin
etkin bir şekilde kurulması gerekmektedir. Sevk ve
ayırım
yaralıların dört gruba ayrılması ile
yapılır.
1.Grup : Tedavi ile
yaşam şansı yüksektir ve ileri düzeyde
eğitimli sağlık personeline ve birimine
ihtiyaç göstermezler.
2.Grup : Beklemesi ve
tedavisinin daha sonra yapılmasının
sakıncası olmaz.
3.Grup : Hafif derecede
kimyasala maruz kalan ve düşük yoğunluklu bir
tedaviye ihtiyaç gösterirler.
4.Grup : Yaşama
şansı zayıf olup ve tedavi için ileri
düzeyde sağlık desteğine ihtiyaç
gösterirler.
Kitlesel yaralanmalarda
yaralıya öncelik sırasına göre müdahale
etmek ve sevki iyi bir şekilde düzenlemek
ölüm ve yaralanmaları en aza indiren en pratik
ve etkin savunma yöntemidir.
Kaynak : NBC Harbinin
Tıbbi Yönü, GATA yayınları,1998.
Web
sayfasının dizaynı Aytuna Devrim Canbul tarafından yapılmıştır.
|
Ana
Menu |
E-Posta
| Bilkent
Üniversitesi Ana Sayfası
|
|