EBOLA VİRÜSÜ
HASTALIĞI VE KORUNMA YOLLARI
Derleyen: Doç.Dr. Jale Erten
Dr.Kamuran Kuş
Oldukça bulaşıcı ve öldürücü olan
bu virüs ismini Afrika’daki bir nehirden almıştır. Ebola Kanamlı
Ateş olarak da bilinmektedir. İlk olarak
1976’da Zaire’de görülmüştür. Daha çok sahra altı batı Afrika
ülkelerinde (Gine, Siera Leona, Liberya) son olarak Nijerya’da
görülmüştür. 22.08.2014 tarihi itibariyle 2615 vaka görülmüş bu
hastalardan 1427 kişinin ölümüne neden olmuştur.
BULAŞMA YOLLARI VE KULUÇKA SÜRESİ
Virüsü aldıktan
sonra 2-21 gün içinde semptomlar görülebilir. Genellikle 8. ya
da 10. günde görülür.
-
Hastanın kan
ve diğer vücut sıvılarıyla (idrar, salya, dışkı, kusmuk ve
meni) direk temas yoluyla
-
Hasta
kişilerin vücut salgılarıyla kontamine olmuş eşyalar ile
indirekt temas yoluyla
-
Hasta
hayvanlarla temas sonucu bulaş oluşur.
-
Bulaşma
açısından en riskli gruplar hasta ile yakın teması olan
hasta yakınları, sağlık çalışanları ve defin işleriyle direk
ilgili olan kişiler.
HASTALIK BELİRTİLERİ
İlk birkaç günde
çok spesifik olmayan gözlerde kızarıklık, deri döküntüsü gibi
belirtiler tanı koymayı zorlaştırmaktadır.
-
Yüksek ateş
-
Baş ağrısı
-
Kas Ağrısı
(sırtta ve göğüste)
-
Halsizlik
-
Karın Ağrısı
-
İştahsızlık
-
Ciltte
döküntüler gibi belirtilerle başlayıp sonra kusma, ishal
gibi mide bağırsak sistemi ile ilgili şikâyetler ilave olur.
Hastalığın seyri çok hızlıdır. İleriki dönemlerde tansiyon
düşüklüğü, vücudun içinde ve dışında kanamlar (burun, makat
vb.), karaciğer ve böbrek fonksiyonlarında bozukluklar
görülür.
LABORATUVAR
Beyaz kürelerde
ve trombositlerde azalma, karaciğer fonksiyon testlerinde
yükselme görülür. Buna bağlı olarak bağışıklık sisteminde
zayıflama, pıhtılaşma fonksiyonlarında bozukluklar ortaya çıkar.
Ebola virüs
şüphesi olan hastada virüs antikorlarının ELISA yöntemiyle IgG
tayini, PCR ve virüs izolasyon testleri yapılır.
TEDAVİ
İlk birkaç günde
bazı hastalarda belirtiler çok spesifik olmadığı için hastalığa
maruz kalma riski olan hastalar derhal izole edilip destek
tedavisine başlanmalıdır.
Ebola virüsünün
kesin bir tedavisi yoktur. Semptomlara yönelik ciddi bir tedavi
gerektirir. Hastanın sıvı ve elektrolit dengesi, tansiyon ve
oksijen satürasyonu düzeltilir. Oluşabilecek süper enfeksiyonlar
içinde tedbir alınır.
KORUNMA
1.
Virüs çok bulaşıcı ve ölümcül olduğu, belirli bir tedavisi ve
aşısı olmadığı için hasta sayısını azaltmak ve ölümleri
engellemek için uygulanabilecek yegâne tedavi koruyucu
önlemlerin alınmasıdır.
2.
Ebola virüsü taşıyan insanlarla yakın kontak hemen kesilmelidir.
Hastanın izole edilmesi ve temas ettiği kişilerin de derhal
karantinaya alınması gerekmektedir.
3.
Sağlık personelinin elbiseler, maske, gözlük, galoş vb. giysilerle
hastanın vücut sıvıları ve kanıyla temasını engellemesi
gerekmektedir. Virüs nedeniyle ölen kişinin vücuduyla temastan
kaçınılmalıdır.
4.
Ebola salgını olan ülkelere seyahat etmek, o ülkelerden gelen
kişileri yakın takip altında tutmak gerekmektedir.
5.
Kişisel hijyene (el yıkama) dikkat edilmelidir.
6.
Hasta hayvanların tüketilmemesi
7.
Erkek hastalar iyileştikten sonra 7 haftaya kadar spermleri ile
hastalığı bulaştırabilmektedir.
Referanslar:
-
http://www.cdc.gov/vhf/ebola/
-
http://www.who.int/csr/disease/ebola/en/
-
http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs103/en/
-
http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001339.htm
-
https://microbewiki.kenyon.edu/index.php/Infection_Mrchanism_of_Genus_Ebolavirus
-
Hacettepe
Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı anabilim Dalı Toplum
İçin Bilgilendirme Dizisi-8-
-
Düzen Laboratuvarı
Bülteni
-
Prof.Dr. Recep
Akdur
http://www.odatv.com/n.php?n=imamlar-ve-saglik-calisanlarini-bekleyen-buyuk-tehlike-ne--1308141200
Kullanılmış olan fotoğraflar CDC, WHO,
ADAM ve Microbewiki sayfalarından alınmıştır.
Web sayfasının dizaynı Aytuna Devrim Canbul tarafından
yapılmıştır. |